HAU BAI DELIRIOA

 Laurogeiko hamarkada azken txanpara iritsi zen. Kortat-tsunamiak masa-fenomeno bihurtu zuen urte gutxi batzuk lehenago gaztetxeko eta frontoiko underground-a zena.

Tarta  banatua zegoela zirudien, eta Euskal Hernia bezalako eremu txiki batek ezin izango zuela fruitu gehiago eman. Ez, behintzat, ezagutzen ziren formulak errepikatu gabe. Eta orduantxe hain zuzen,  iritsi zen maketa hura.

Ez dakit nola iritsi zen nire eskuetara, baina bai lehen aldiz entzun nuen tokian: Radio Euskadiko gauetako ordu nagusiak betetzen zituen saio sinestezin hartan izan zen: Pablo Cabezaren "Alguien te está escuchando". Soinu eferbeszente hura, Mutrikuko euskarazko testuak botatzen zituen sudur-ahots hura...

Hiru kantu aski ziren entzulea harrapatzeko, soinu horrekin, letra horiekin, ahots horrekin ... maitemintzeko. 

"Asko", "Kontuz" eta "Porky". Lehenengoak orain batzuek berreskuratu nahi duten soldaduskan kokatzen zen . Bigarrenak espazio propioaren aldeko aldarria egiten zuen eta hirugarrenak Ajuria Enea okupatzeko "Porky" txerritxoaren hautagaitza aurkezten zuen. Izenburu laburrak power trio baterako, norbaitek "Kantauriko Sex Pistols " bezala definitu zuena. Etiketak makalak izan ohi diren arren, definizio hura ez zebilen oker. Delirium Tremens basatiak eta apartsuak ziren, hala nola Saturrarango olatuak eta haien eszenaratzea, Andoni Basterretxea buru zutela, ezin erakargarriagoa zen.

Behin baino gehiagotan ikusi nituen lehen sasoi hartan. Maitasun handiz gogoratzen dut igande arratsalde hura, Bilboko Gaztetxean eta beste bat Aste Nagusian, "tokiko bandak" atalean.Behin eta berriz entzungai ziren gure garaiko santurtziar gordelekuan, "La Herradura" (La Herra guretzat). "Kontuz, hemen ibili behar naiz" esaldia mantra bat bezalakoa zen gure eguneroko txantxetan.

Gero, askotan gertatzen den bezala, arrakasta handia etorri zen. Bandak Iñigo Muguruza handia fitxatu zuen eta bere lehen albuma misil bat bezala funtzionatu zuen. Haren soinua eta eszenaratzea nabarmen hobetu ziren, baina jada ez zen gauza bera. Gogoan dut Plaza Berrian bolo-bolo ibili ginela, sardinak latan bezala.

Hala ere, argitaratzen ari ziren kantu ugariez gozatzen jarraitu genuen: Boga Boga, Ezin Leike, Ni Naiz Naizena, Sua, Ikusi eta Ikasi...

1991n bat-batean desegin izanak harritu ninduen, eta are gehiago kantu indartsu horrekin agertokietara itzuli izanak: Ordago, bideoklipean ematen diren bezalako zaplasteko  ederra ematen ziguna.

Hilaren 29an Deliriumek agur esango dute berriro eta oraingoan beraiekin agertokia partekatzeko zortea izango dut. Lehenengo JAN! talde berriarekin egingo dut, Bilboko Santana 27 aretoan ikuskizuna irekitzeko ohorea eskaini baidigute. Geroago, Tontxu eta biok haiekin batera igoko gara taula gainera, Gasteizko Gaua abesteko. Abesti horretan, 1976ko sarraskia gogoratzen dugu, greban zeuden bost langile  hil baitzituzten inongo epairik gabe. 

Beraz, hemen gaude, boloa prestatzen gaztetxoen ilusioarekin, Deliriumi bihotz-bihotzez eskerrak ematen aukera hau eskeintzeagatik. 

Hau bai delirioa.

NIRE AITAREN FABRIKA

Mikel Toral eta Txutxi Paredesen dokumentala, Bilboko itsasadarreko eta inguruetako industrializazio biziko urteei buruzkoa. Garai hartan siderurgiak dena baldintzatzen zuen, onerako eta txarrerako.

Paisaia eta bizimodu haien nostalgiatik eta oroitzapen bitxietatik harago, dokumental honek eta haren ahalmen oroigarriak XXI. mendearen hasiera honetan hobeto birpentsatzera behartzen gaituzte, izan ginenaren hausnarketatik eta izango garenarekiko eta ondoren etorriko direnekiko proiekzio koherente eta solidariotik abiatuta. Ikusezin bihurtutako historiaren parte den langileriaren aldarrikapen historikoa da, haiek gabe nekez azal baitaiteke oraina eta etorkizuna. Ez ahanzturarik, ez iraganaren mitifikazio nostalgikorik. Aitzitik, ‘Aitaren fabrika 'bezalako proposamenekin, iraganera eta, aldi berean, etorkizunera begira jartzen gara, hainbeste lan eta borroka eskertuz eta aitortuz. Memoriarekin norabide ziurra dagoelako.

Imanol Larzábal, Oskorri eta Zarama soinu-bandan.

ALDA ALDIZKARIAN ELKARRIZKETA (UNEAK)

THE "BURDIÑA SPEECH"

2015ko Maiatzaren 29an "Burdiña Saria" eman zidaten Sestaoko Liburutegian. Nire lagun eta lankide ohia Jon Etxebarrik grabatu zuen hitzaldia.Mila esker. Ekiyopa!!

ROBERTO MOSO BURDIÑA SARIA 2025

Burdiña Kolektiboak, burdinaren kultura sustatu eta jarraitzeko asmoz sortua, 25 urte bete ditu aurten. Denbora honetan zehar, urtez urte, Bilboko itsasadarreko industria eremuan kultura eta elkarbizitza sustatzeko lanagatik pertsona eta talde nabarmenak saritu ditugu. Ramiro Pinilla, Orfeón de Sestao edo Raquel Alzate dira adibide batzuk. 

Edizio honetan Roberto Moso santurtziar musikari, kazetari eta idazlearen lana saritzea erabaki dugu. Horrenbestez, euskararen eta euskal kulturaren alde egin duen lana balioztatu  nahi dugu, bai kazetaritzan, bai musikan. Esparru hauetan bere sustraiak eta Burdiña kolektiboan sustatzen ditugun balioak nababariak izan baitira.

LONDON CALLING ELEBERRITIK HARTUTA.

 

Zaramaren kontertua ikusi zuten distantzia zentzuzko batetik, neskek hala eskatuta, ez oso urruti, ondo entzun eta ikuskizuna gozatzeko, ez oso hurbildik, pogoak eta bultzakadak ekiditzeko. Santurziarren kontzertua guapo egon zen, punk doinu zuzenak nagusi, Egunaz, gabaz, arratsalder, zeta eta jeep eta tanketagaitik, bildur naiz, reggeari tartea utziz zenbait unetan, Gau ondoren heldu zen goiza, kaleak gorriz tindatuak, lelo itsaskorrak guztion ahotan, Beti galdetzen nabil, zaramaren erdian, hemendik nola ateratu... guzti-guztiak euskaraz, kantaria gehientsuenetan zaleei gaztelaniaz zuzendu arren, akaso oholtzaren aurrealdean bildutako punkar kuadrillak ulertuko ez ziolako ustean, uste okerrean, uste ustelean.

Azken akordearen oihartzunarekin batera, txosnarantz egin zuten lagunek katxi berriak eskuratzeko asmoz, ahalegin handiz, ezen jendetzaren artean bidea zabaltzea, bidezidortxoa sikiera, ez baitzen egiteko samurra. Helmugara iritsita, ukondoak baliatu behar izan zituzten nola edo hala edaria eskatzeko, oholtza gainetik kantatu berri zutenez, goazen borrokara!

Hurrengoak ikusteko aurrerago joan beharko dugu, esan zien Josuk lagunei, katxiak eskurik esku zebiliza, ikusiko duzue, brutalak dira!

"London Calling" izeneko liburutik hartuta. 

Musika asko sartu du Goio Ramosek Zubikarai beka irabazitako bere estreinako eleberri honetan: taldea eratu, kideak topatu, abestiak sortu, kontzertuak bilatu, maketa bat grabatu... Baina rock'n'rollaz gain presente daude nobelan garaiko gertakariak, pil-pilean zegoen gizartea, droga, politika, gatazka sozialak... baita lehen amodioaren txinparta ere, uste baino gehiago kixkaliko duen sugarra.

BERNARDO ATXAGA - ROBERTO MOSOrekin elkarrizketan | Ja! 2024

Bizitza osoa literatura idazten eman duen Bernardo Atxagak umorearekiko joera erakutsi du bere azken lanetan. Egilearen hitzetan, haurrentzako liburuetan beti erabili izan du baliabide hori. Joyce, Kafka eta Goethe idazleen irakurle eta miresle handia dugu Atxaga, eta azken horretan inspiratuta, hain zuzen, nagusitu ahala argitasunerantz jo behar dela ziurtatzen du. Gaur egun, gune argitsu horretan aurkitu omen du bere lekua, eta horri buruz mintzatu nuen berarekin. Elkarrekin, «euskara eta gaztelania modernizatzeko eta nazioartean zabaltzeko ekarpen handia» egin izanagatik 2019an Letren Sari Nazionala jaso zuen euskal egilearen ibilbidea aztertu genuen. Beti bezala, intereseko gauza pila bat bere hitzetan. Entun arretaz, ez zara damutuko.