Bost egun Parisen bisitan. Etengabeko euria lagun edo etsai.
Turistak nonahi. Ilara luzeak museo eta monumentu guztietan. Orsay museo
ederraren atarian kaleko swing-musikari trebeak. Udaletxeak jarrita? Casting
batean aukeratuak?... Perfektuegiak egiazkoak izateko. Barruan antzinako
artista onenen aztarna. Van Goghen haluzinazioak. Renoyren inpresioak.
Couberten “munduko jatorri” bortitza. Giza pasioak behin eta berriz
errepikatzen. Jantziak eta apaindurak aldatu egiten dira baina artelan horietan,
beste horrenbeste museoetan bezala,
betiko desioa, mendekua, maitasuna, gorrotoa, botere grina, zoritxarra
eta belaunaldi berriak astintzeko nahia islaturik daude.
Artelan guztien artean atentzioa ematen dit “Désir”izeneko erliebea, Aristide Maillol-ek egindakoa 1907. urtean. Gizona eta
emakumea desiraren alde ezberdinak erakusten. Lehenengoa: zuzena, bigarrengoa
zalantzazko punta batekin.
Iraganean bezalatsu, mundu osoko bisitariak dira ikusgai
Parisen, baina orain asiarrak biderkatu egin dira nabarmen. Militarrak ere bai.
G.E.O. antzeko mozorrodun bikoteak korrika dabiltza Montmartreko margolarien
artean, Notre Dameko atarian, Eiffel dorreko inguruetan eta metro geltoki
guztien iragarkietan, errekrutatze kanpaina erraldoi baten barruan. Gaztelera
ohikoa da bozgorailuetan. Hasieran soldaduen ezusteko agerpenak izutu egiten
zaituzte. Laster paisaiaren partetzat hartzen dituzu.
El Intermedio saioan entzuna:
“Paris, maitasunaren hiria, baita zazpi euroko ur-botilena ere”... egia da.
Gure poltsikoetarako Paris oso garestia da, baina Erasmus bekadun alabak badakizki
dagoeneko ikasleen zoko preziatuak zeintzuk diren: jazz ona dastatzeko
kobazuloak, bidezko prezioko jantokiak, Happy hour pubak.
Murrizketen kontrako mobilizazioen barruan, metroan
ordutegi arazoak ditugu. Frantzia beti serio grebarako orduan.
Louvre museoan ez dago artea soseguz disfrutatzeko paradarik. Giocondak selfie-makilen artean
dauka irribarrea ezkutatuta.
Javier Reverte idazleak, Un Verano Chino
liburuaren aurkezpenean esandakoak gogora datozkit: “Pekingo hiri zaharrean antzinako
etxeak daude ikusgai, baina barruan ez ditugu benetako biztanleak aurkituko,
turismo-gidariak baizik”. Horrelako
zerbait antzeman nuen Sevillan, Istanbulen, Bartzelonan eta Pragan ere.
Turismoaren negozioa horren garrantzizkoa bihurtu denez, hiri hauetako erdiguneek
erabat galdu dute sena. Hor jarraitzen dute ikono erakargarriek, baina lehengo auzokideen
ordez, orain turista laino bat dago. Eurodisney bat izango bailiran halako
erakusleihoak moldatu egin dira bisitarien neurrira. Horrelako zerbait datorkit
burura, baita ere, Alberto Cortez edo beste hainbati honelakoak entzuten dizkiedanean:
“Orain Bilbao distiratsu agertzen zait, ez du iraganekoarekin inolako
zerikusirik”...
Baina tamalez, badaude, baita ere, erakusleiho horiek
interesgarri ikusi dituztenak. Parisen, Bruselan, Madrilen eta Istanbulen,
besteak beste, haien odolezko sinadura utzi dute.
“Garaipenaren arkupetik” pasatzean, ezinbestean, naziak
gogoratzen ditut. Historiak askatasuna zein makala izan daitekeen erakutsi digu
behin eta berriz. Mehatxua beti dago hor. Baina ez dago beti horren argi non
kokatzen den “hor” hori.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkin bat