 |
| "Mejor Otro Día", "A Long Way Down" liburuan oinarriturik |
Bi sagu zine bateko sotoan zeuden zeluloide zinta bana
gogotik marraskatzen. Bat- batean horietako batek besteari galdetzen dio:
-Zer, gozoa al dago?
Eta besteak:
-Tira! Liburua askoz hobea zegoen.
Txiste zahar horretan bezala, eleberri batean oinarritzen
diren pelikulek nekez lortzen dute liburuak behar den moduan islatzea. Ez da
lan erraza, jakina: berrehun eta berrogeita hamar orrialdeetan kontatzen dena ordu eta erdian laburtzea,
literaturaren lengoaia zinera itzultzea, eleberrian marraztu diren pertsonaiak
antzezteko gai diren aktore egokiak bilatzea...
Aste honetan estreinatu berria den Long Way Down(Mejor Otro Día) pelikula ikusten nengoelarik, aurreko burutazio horiek izan
nituen.
Laugarren aldiz Nick Hornby britainiarrak idatzitako
nobela bat zinera eraman dute. Oraingo honetan suizidioa da gai nagusia. Beren
buruaz beste egin nahi duten lau gizakume Londres hiriko “puntu beltzean”
elkartzen dira kasualitatez, Gabon zahar egunean. Hor bertan paktu bat sinatuko
dute: San Valentin egunera arte ez dituzte beren buruak hilko.
Gainerako moldaketetan bezalatsu, honetan ere “zerbait
falta den” ohiko inpresioarekin geratu nintzen, baina honetan, gainera, mamitik
zerbait lapurtzen zidatelakoan nengoen. Gauza bat da komedia beltza egitea, eta
beste bat, suizidioa den bezalako gai batekin azalean geratzea. Liburuan, nahiz
Hornbyren onena ez izan, komediaren eta dramaren arteko oreka mantentzea
lortzen da, baina pantaila handira pasatzerakoan badirudi ikusleria
handienetarako filmetan ertzak biguntzeko joera dagoela. Bost axola milaka
hildako agertzea tiroketa baten ondorioz, baina suizidioaren arrazoietan
sakontzean, aldiz, ... kontuz.
Eta gero bikoizketa dago. Nik ez dakit betiko bikoiztaileak erretirora pasatzen ari direlako izango den ala agian LTDri esker jatorrizko bertsioa
ikusteko ohitura hartzen ari naizelako izango den, baina gero eta gogorragoa
egiten zait halako ahots tentelak entzutea. Duela gutxi Espainiako Bikoizketako
Profesionalen Federazioak protesta egin du Toni Cantok bikoizketaren debekuaren
aldeko adierazpena egin duelako. Argitaratu duten agirian, ulertzekoa denez,
haien ibilbidearen defentsa egiten dute eta Cantori aktore askorentzat
funtsezkoa den zeregina akabatu nahi izatea leporatzen diote. Baina gure zinema
aretoetatik ia guztiz desagertu dena, jatorrizko bertsioa da.
Eta ez da bikoizketa bakarrik. Badirudi zinerako lan
egiten duten zenbait itzultzaile, inork egiten ez duen hizkuntza arrotz bat zabaltzeko
teman hasita daudela.
Egia da. Bikoizketa ez da frankismoaren asmakizuna,
bigarren errepublikan sortu omen zuten, baina argi dago helburu politikoekin
bultzatua izan dela.
Jatorrizko bertsioa bultzatzeko arrazoiak ez dira falta:
Belarriak beste hizkuntzetara ohitzea, aktoreen benetako lanaz gozatzea,
hizkuntza ezberdinak agertzen diren eszenetan nahasteak saihestea...
Hala eta guztiz ere, argi dago, gehiengoak nahiago du
atzerrian egiten diren pelikulak bikoiztuta ikusi eta euskararen kasuan
ezinbestekoa ematen du, fikzioa gure hizkuntzan entzuteko ohitura sendotzeko
beharrean gaudelako, baina gaur egun, gure etxeetan edozein pelikula, jatorrian
egin den moduan dastatzeko aukera dugularik, hain zaila izango al zen zine
aretoetan bat-bateko itzulpenaren aukera izatea?
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina