“Wiki” izena Hawaiitik omen dator. “Azkarra” esateko erabiltzen da haien hizkuntzan. Ez da harritzekoa. Wiki-munduan dena ziztu bizian gertatzen da. Egun batean Google-ek Wikipediaren inguruetara eramaten zaitu eta bi asteetan ez duzu egun oso bat igaroko bisita egin barik. Gutariko askoren bizimoduan ezinbesteko bihurtu da. Egongelako armairuan pilatzen diren liburukote entziklopediko horiek, aspaldiko partez mutu geratu dira, minuturo eguneratzen den entziklopedia baten eraginez.
Baina, ba al da guztiz fidagarria Wikipedia? Ba al da benetan posible jakinduria elkar banatzea guztion artean musu-truk? Ba al gara gai definizioak idazteko eta aurkitzeko kontzeptu guztientzat, muga ideologiko eta erlijioso guztien gainetik?
Ekimen honen berri lehendabizi izan nuenean ez nuen sinistu ibilbide luzeko gauza izango zenik. Haien definizioan: “Wikipedia eduki askeko entziklopedia bat da, lankidetzaz editatua, eleanitza, Interneten argitaratua, Wikimedia Fundazioa irabazi asmorik gabeko erakundeak sustengatua. Wikipedia mundu osoko boluntarioek idazten dute. Internetera konektatutako edonork parte har dezake artikuluetan, aldatu lotura sakatuz” .
Edonor sartzeko eta zuzentzeko gai bada, nola saihestu erasoak, bandalismoa edo zentsura? Hauxe da haien erantzuna: “Nahiz eta hasieran arazo larri bat zirudien, orokorrean bandalismoak ez du Wikipedian aurrera egiten. Publikoaren parterik handienak intentzio onak dituenez, eta normalean eguneroko edizioen artean bandalismoa gutxienena denez, hauek ez dute luzaro irauten norbaitek ezabatu edo aldatu gabe”.
Hala ere, duela gutxi Fernando Pascual kazetariak argitaratu duen ikerketa baten arabera, baditu hain ikusgai ez ziren ahuleziak: “Erraldoikeria” eta “Gaurkotasunkeria”.
Azterketa honetan agertzen diren zenbait zifra (2012. urteko abenduan jasota) arras esanguratsuak dira: “Libiako Historia” bilatuz gero, orrialde gutxiko artikulua aurkituko duzu. Ordea, “Libiako gerra 2011. urtean” klikatzean, ondo landutako eta bibliografiaz osaturiko lana agertzen zaigu. Bitxia bada ere, Messiri eskainitako artikulua (208 erreferentzia) Napoleoni dagokiona (9 erreferentzia) baino askoz luzeagoa eta landuagoa da. Kasu hauetan denboran izan duten gertutasuna izango litzateke arrazoia, baina badira beste zenbait non arrazoia ez dagoen horren garbi: Parmenides filosofoaren artikuluak 252 erreferentzia ditu eta oso bibliografia zabala; Platonenak, aldiz, 42 erreferentzia besterik ez ditu eta bibliografia eskas samarra da.
Zuzendaritza editorialik ez duen proiektu batean, honelako akatsak halabeharrez gertatzekoak dira. Berriro ere sareen sarea mintzagai denean, horrenbestetan gertatzen den legez hor dago koska: Beharrezkoa al da nolabaiteko kontrola, hori guztia orekatzeko? Baliteke hala izatea, egia esan, baina aukeratzekotan nik behintzat nahiago dut akastuna, askatasun gabekoa baino.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina