Orain bai, esan daiteke. Txirrindularitza profesionalean
dopina ez da lau katuren arteko gauza izan, oso zabalduta eta onartuta zegoen
ohitura baizik. Era berean, orain arteko buruzagien ezezko gehienak gezurra
besterik ez dira izan. Salbuespenak ez dira tranpatiak, tranpa egin ez dutenak
baizik.
EITBn kiroletako lankidea dudan eta txirrindulari ohia den
Xabier Usabiagak argi eta garbi utzi du idatzita: “Ohikoa zen. Iraganetik
zetorren ohitura, bilakaera naturala. Beraz ez zegoen errudunik. Denak ziren
errudun, aldi berean: babesle, manager, zuzendari, masaje emaile eta, nola ez,
txirrindulariak. Denek joko berean hartzen zuten parte. Joko arauak berdinak
ziren denentzat. Denak pozik. Lance Armstrong, bere belaunaldi osoa, eta
aurreko eta ondorengo batzuk, horrela hazi eta hezi ziren, giro horretan” .
Badakigu, egia da, banakaren batzuk bakarrik aitortu
dutela, baina Usabiagak azaltzen duenez: “Ez al duzue uste bere iruzurrak beste ziklistak kaltetu
izan balitu, orain, Armstrongen lege haustura frogatu denean, denek joko
luketela auzitara kalte ordain eske? Dirua eta tituluak. Lasai, ez du inork
joko. Inork. Zergatik? Denak ziren sistema beraren biktima”.
Baten batek, arrazoi osoz, zergatik honelako zerbait
orain arte salatu ez den galdetuko
luke. Orain dela gutxi arte ez da horren erraza izan. David
Walsh izeneko kazetari britainiarra saiatu zen Lance
Armstrongen egia erakusten. Auzia galdu egin zuen. Sunday Times egunkariak
kalte-ordainak eman behar izan zizkion ziklistari. Estatu Batuetan ikerketa
federala zabaldu zuten. Itxi egin zuten, ezer frogatu gabe.
Orain dena aldatu da. Hots, ziklista gehienak al dira tranpa
izugarri batean gaizkideak? Ez al dute izan, urte hauetan guztietan, inolako
damurik? David Millarden hitzetan: “ Denak ez gara berdin, gutariko hiru hil
ziren ezin zutelako horrekin bizi: Marco Pantani, Chava Jimenez eta Frank
Vandenbroucke dopinaren ondorio psikologikoengatik hil ziren eta honetaz ez da
behar beste mintzatu”.
Baina xehetasunak behar izanez gero, hobe Jesu Manzanoren
aitorpenak irakurtzea. Txirrindulari madrildarrak kirol aldizkari batean idatzi
duenak honen guztiaren alderik ilunena erakusten digu. Atalen izenburuak besterik
ez dira behar: “Bi aldiz hiltzear egon naiz”, “hazteko hormonentzat ez dago
mugarik”, “Animalientzako hemoglobina eman zidaten”, “Badakit ez ditudala 50
urte beteko”.
Usabiagak esan zidanez, honengatik guztiagatik, ziklismoa
osperik txarrena ezagutzen ari da une
honetan, hain justu ere, dopina zeharo desagertu denean. Lehiaketa handietan orain
egiten diren markak, antzeko etapetan, jaitsi egin dira, izandakoekin alderatuta.
Baina ez dakit beranduegi ez ote den izango. Horrenbeste
biografia zikinduta, horrenbeste egitandi faltsu, horrenbeste ondasun tranpaz
bildua, horrenbeste gaztetxoren ametsak zapuztuta. Hau guztia ez da sententzia ziztrin
eta eskas batekin konpontzen. Izandako salbuespen horiek dira benetako heroiak
hemen. Izenak jakiteko garaia da. Beraientzat ospe eta ohorea.
Eta ziklismoaz bakarrik ari gara. Auskalo zenbat ustekabe
ez ote ditugun izango oraindik. Berriz ere esaera zaharrak dioena bete da: “Tranpa
paratu zuna, tranpan erori”.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina