Beste gairik ezean, nerabezaroko egun gris haiek amodiozko kantuz beterik zeuden. Tipo batek «emakume baten maitasunagatik» egin zuena kontatzen zigun kantu negargarri batekin, beste batek «nor den bera» -neskalaguna lapurtu ziona- deskribatzen zigun. Gero baziren emakumezko izenekin bataiatutako abesti asko eta asko: 'Mónica', 'Noelia', 'Loreta', 'Eva María', 'Diana', 'Lucía' errima erraz bat osatzeko aukeratuta... Min-aurpegiko trajedun tipo tristeek garai hartako irrati eta telebista betetzen zuten eta -niretzat behintzat- maitasunaren bertsio triste, neketsu eta aspergarria ematen zuten.
Ez nuen batere gogoko maitasun hura. Baina igande arratsalde batean, egun hartako goibeltasunean murgildurik, beste era bateko amodiozko abesti bat entzun nuen, hori niri gertatzea lehen aldiz desirarazi zidana. Bizar luzeko gizon batek ematen zuen, profeta itxuraz eta gizagaixo baten begiradaz. Begiak itxita abesten zuen, gitarra zahar batekin, eta perfektua ez zen ahotsarekin, baina erabat benetakoa zirudien. Bertso zehatz batek bereziki harrapatu ninduen: «ay, qué amor tan grande el de los dos/ que hasta su luz palideció/ cuando tu boca me besó».
Gizon hura Jorge Cafrune argentinarra zen, eta 'No quiero ver el sol' abestiak ezkutuko maitasun bat deskribatzen zuen, gaua itxaroten zuten maitale batzuena, elkar bilatu eta gustura maitatu ahal izateko. Gizon hark arrakasta batzuk kateatu zituen hirurogeita hamarreko hamarkadaren erdialdean, batez ere 'Virgen India' izeneko abestia, 'Marito' izeneko haur batekin interpretatzen zuena.
1978. urtean berri txarra heldu zitzaigun:
Cafrune trafiko-istripu batean hil zen. Beste bat, zerrenda luzerako, antza.
Baina laurogeigarreneko hamarkadan argitara eman ziren Argentinako diktadurak
egindako giza eskubideen urraketei buruzko 'Nunca Más' txostenean jasotako
testigantzak. Txostenean agertzen diren lekukoen arabera, Cordobako
kontzentrazio-esparru batean, Carlos Enrique Villanueva teniente koronelak
abeslaria hiltzeko agindua eman omen zuen «besteei abisu emateko». Geroago
jakin zenez, Cosquineko jaialdian, 1978ko urtarrilean, publikoak «autoritateak
debekatutako» abesti bat eskatu zion Cafruneri: 'Zamba de mi Esperanza'. Egun
hartan honela aurkeztu zuen berak: «Baimendutako errepertorioan ez badago ere,
nire herriak eskatzen badit, abestu egingo dut» …
1978ko urtarrilaren 31ko goizaldean, zaldiz zihoala
Yapeyurako bidean, furgoneta batek Cafrune harrapatu zuen. Ordu gehiegi geratu
zen arekan botata, saihetsak biriketan sartuta, eta hurrengo egunean hil zen.
Gidariak ihes egin zuen. Garai hartan Yamilak, Jorge Cafruneren alaba
zaharrenak, 12 urte zituen. «Beti uste izan dut - adierazi du elkarrizketa
batean - egiarekin hitz eginez justizia egin daitekeela, baina aitarena gertatu
zenetik jakin dut zer den etxetik hastea. Hainbat susmo posible daude:
istripuaren atzean Jendarmeria egon zela, edo Triple A... Guk nahiago dugu
istripua izan zela sinetsi, gure buruaren osasunerako hoberena baita».
Baina Salvador Paínok, 'Yo Fundé la Triple A'
liburuan, ez du zalantzarik uzten: «Cafrune bahitzea eta gero exekutatzea
-beste askorekin egiten genuenez- ez zen aproposena. Zerbait konplexuagoa
planifikatu behar zen, hilketa hura zigorrik gabe gera zedin». Gugan bego
betiko Cafrune handia.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina